Tussen Noordzee en Méditerranée

“Bonjour Margôt, ça va?” De typische Provençaalse tongval van Louis-Michel Brémond doet herinneringen oplaaien. Spontaan krijg ik de twee begroetingskussen, herken de twinkeling in zijn ogen. Nog altijd heeft hij die frisse rode wangen van het buitenleven. En ja, de onvermijdelijke factor tijd, zon, mistral en het soms harde wijnboerenleven tekenen zijn gezicht. Echter, de jeugdige en ondeugende bravoure hebben zich niet gewonnen gegeven. Hoe het gaat? Om eerlijk te zijn een beetje nerveus. Onhandig sta ik tegenover hem, als een bakvis op haar eerste afspraakje. Waarom toch? We zijn inmiddels toch gerijpt door het leven?

Weerzien

Raar, onwerkelijk en spannend. Een weerzien na zo een lange tijd. Bijna veertig jaar geleden leerde ik hem kennen toen ik als puber op camping Lou Badereu in Cucuron verbleef. Mijn liefde voor Frankrijk en de Luberon is hier ontstaan. Op een camping met een bonte verzameling gasten: grote steden ontvluchtende Parisiens en Aixois, Spaanse immigranten (opa, oma, papa, mama en veel kinderen) uit de Vogezen, noorderlingen uit Normandië, kunstenaars uit Limburg, rustzoekers uit Rotterdam.

We zwommen en stoeiden in en om het kleine natuurzwembad dat gevoed werd met bronwater uit de Luberon. We klaagden over leraren, school en huiswerk. Een gezelschap dat tot elkaar veroordeeld was door het lot. Toevallig met elkaar op een camping, omdat onze (surrogaat)ouders hier ooit toevallig of gepland terechtkwamen. Soms mochten we met elkaar naar het dorp en kochten we van het vakantiezakgeld een Coca Cola of een Perrier bij de Bar de l’Etang. Het was een gouden tijd…

De camping bestaat overigens nog altijd: een beetje Frans rommelig, een terrein met eeuwenoude kastanjebomen, aangelegd tussen de kersen- en olijfbomen: een paradijs voor rustzoekers en creatievelingen. Luxe en 4-sterrensanitair hoef je hier niet te verwachten, wel een fantastisch uitzicht op de Grand Luberon en zijn hoogste top, de Mourre Nègre (1125m). Nog altijd staan de oude tractoren, een 2CV en andere onbestemde voertuigen (de in mijn geheugen gegrifte iconische Mehari zie ik helaas niet meer staan) op de stenige en stoffige toegangsweg van de camping. Mistral of tramontane joegen het stof op en vormden het tot kolkende draaimolens, die je bruinverbrande benen dan de karakteristieke witte waas gaven van het Zuid-Franse campingleven.

In het hart

Het pure leven, dicht bij de natuur. Kamperen omgeven door wijnstokken & olijfbomen. Toch was het de gastvrijheid en de warmte van de familie Brémond die 40 jaar geleden mijn hart heeft gestolen. Het was 1980 en ik was geen luxe vakantieoorden gewend. Sterker nog, wij gingen helemaal niet op vakantie. Omdat wij op Texel woonden hadden wij 365 dagen per jaar het eilandgevoel. In de zomer, die in mijn beleving eindeloos prettig voort kabbelde en waarin het bovendien altijd mooi weer was, verhuurde mijn moeder onze slaapkamers aan toeristen. Dan kampeerden wij op zolder of bouwden mijn zusje en ik hutten met kleden, handdoeken en lakens over de waslijn in de tuin.

Louis-Michel ging ook niet op vakantie, zijn ouders hadden immers een camping. Er was sowieso altijd iets te doen. Als campingzoon was hij verantwoordelijk voor de reguliere campingklussen, zoals het ophalen van vuilnis met de Mehari. Tussendoor was er ook tijd voor een praatje en chillen avant la lettre. Vakantie was er echt vakantie: zalig nietsdoen en een beetje aanklooien. Het schoolfrans kwam uit de kast. Eindelijk een vak waar je in de praktijk iets aan had.

Kwam je er voor de derde keer, dan werd je ‘gehuldigd’ op de binnenplaats met het drinklied “il est des nôtres”, en het staat me bij dat het slachtoffer bij de woorden “et glou et glou et glou…”, in een keer een glas wijn moest opdrinken. Uiteraard alleen voorbestemd voor de volwassen kampeerders.  Ook zorgde hij voor – overigens zeer bescheiden – vermaak van de gasten en organiseerde jeu de boules-competities, wandelingen en een bivouac in de Luberon.  Dat laatste leek mij enorm spannend: in een slaapzak overnachten onder de sterrenhemel midden in de Grand Luberon. Helaas, het idee alleen al was onbespreekbaar bij mijn surrogaat campingouders. Ik herinner mij nog altijd de pijnlijke teleurstelling.

Verliefd

Er ontstonden mooie vriendschappen en er waren uiteraard puberproblemen, tranen en irritaties, maar bij mij bleef de grote vreugde overheersen. Frankrijk en de Luberon hadden mijn hart gestolen: het stond wagenwijd open, ook voor andere vormen van verliefdheid. Ik raakte zwaar onder invloed van een cocktail van de zoete ambiance van de Luberon en puberhormonen. Tot mijn eigen grote verbazing bleken Franse jongens opeens interesse in mij te tonen. Ik liet het allemaal gebeuren en wist op gezette tijden te ontsnappen aan mijn chaperonnes, geholpen door de eeuwenoude kastanjebomen en de diepdonkere nachten zonder lichtvervuiling. Deze boden een relatief veilige schuilplaats voor amoureuze escapades met een onweerstaanbare jongen uit Parijs. Zijn eerste en enige brief (zo gaat dat met vakantieliefdes, au…) bewaar ik als kostbaar relikwie uit een onvergetelijke tijd. 

Uit het oog

Bij het bereiken van de volwassenheid was het niet meer nodig om onder begeleiding te reizen en viel er zoveel meer te ontdekken. Frankrijk was immers groot en kende ook andere prachtige gebieden. Er was geen internet en omdat de campingvrienden ver uit elkaar woonden en niet iedereen van de groep zin had om te corresponderen via het medium brief, verwaterden de vriendschappen. Slechts het plakboek met een paar foto’s (niet meer dan 1 fotorolletje van 20) hield de herinnering enigszins levend. Totdat het tijd was om terug te keren…

Domaine Les Vadons

Vader Régis Brémond had al druivenstokken staan, maar verkocht deze aan de cave cooperative (deze heeft nu de veel chiquere naam: Louérion, Terres d’Alliance) in Cucuron. Zijn zoon Louis-Michel is zeer verbonden met het terroir en met Cucuron. Het type man dat al vroeg bij de vrijwillige brandweer ging en nu als adjoint van de maire huwelijken voltrekt.

Hij heeft een diepgewortelde drang om wijn te maken, het stokje dat hij van zijn vader heeft overgenomen, maar hij wil het beter doen. Kwalitatief betere én eerlijke wijn maken. Hij wil nadrukkelijk zijn eigen handtekening zetten.

In 1998 investeert hij in zijn eigen cave. De Luberon is een Parc National Regional, dus aan regels gebonden, maar biedt volop kans om op traditionele wijze, met respect voor de natuurlijke omgeving, wijn te maken waarin de expressie van het terroir zich volop toont. Na een conversieperiode van drie jaar verkrijgt het domein de status Agriculture Biologique (tevens geldig voor de olijfolie). Die olijfolie (400 bomen) wordt gemaakt vanuit dezelfde gedachte en respect voor traditie: een intense en eerlijke olijfolie, fijn en fruitig van geur en smaak.

In de zomer vindt effruitage (groene oogst) plaats, waarbij het aantal trossen per wijnstok gereduceerd wordt om een betere kwaliteit te verkrijgen. De pluk is handmatig en er is sprake van selectierondes in de wijngaard. In de kelder volgt een tweede selectieronde: alleen het mooiste fruit mag mee in de vergistingstank. Het grootste deel van de druiven zal uiteindelijk als AOC Luberon op de markt komen, een ander gedeelte als IGP of gaat naar de coöperatie.

Ik heb het niet anders kunnen regisseren: we zijn hier niet alleen vandaag, Met andere woorden: we (= zoon Hessel en ik) hebben de wijnboer niet voor ons alleen. Soit. We sluiten ons aan bij een groep wijnminnende Slowaken die een meerdaagse Provencetrip doen. Louis-Michel neemt ons mee naar zijn ‘cave’. Geen gelikte powerpointpresentatie: op een betonnen cuve heeft hij het vinificatieproces in beeld gebracht. Geheel op zijn eigen wijze: simpel, maar helder.

Hij legt uit dat de fauna en flora in de wijngaarden bijdragen aan zijn benadering van biologische landbouw. De wijngaarden (8ha) van Domaine les Vadons strekken zich uit op de uitlopers van de zuidkant van de Grand Luberon. Het terroir bestaat uit terrassen en zachte hellingen met kleirijke kalkbodems en rolkeien. Het verhaal van Louis-Michel ontvouwt zich in een laag tempo, aangezien de Slowaakse tolk in het gezelschap elke zin uit het Frans vertaalt in het Slowaaks. Dan blijkt ook maar weer dat de taal van wijn universeel is: in de Slowaakse woordenbrij ontdek ik wel de wijntermen (maceration, tannines etc.).

Au bureau

En dan is het tijd om te proeven, ‘au bureau’: het proeflokaal is niet meer dan een kleine bar in het kantoor van Louis-Michel. We passen er net in met z’n negenen.

Domaine les Vadons blanc “Aquarelle” 2018

De aftrap is direct goed: de geur van witte bloemen en zacht wit fruit stijgt op uit het proefglas. Het doet denken aan de frisheid van een heldere bergbeek uit de Luberon, weliswaar met een zeer elegante smaak. Door de ligging van de wijngaarden op een hoogte van 200 – 450 meter zijn de temperatuurverschillen tussen dag en nacht groot en dat is de garantie voor frisse wijnen. Cépages: grenache blanc, roussanne, clairette, bourboulenc vermentino, ugni-blanc. Verrassend mooie wijn, en niet alleen omdat ik de wijnboer ken. De wijn is veel mooier dan de witte wijnen die wij in de afgelopen week dronken.

Domaine les Vadons blanc “Cuvée Réservée” 2018

Cépages: grenache blanc, roussanne, clairette, bourboulenc, vermentino en ugni-blanc. Vergisting en opvoeding 6-7 maanden in barriques. Geurt naar bloemen en fruit. Rond, met een subtiel randje hout, zonder de frisheid te verliezen. Smaakt naar abrikozen en amandelen. Verrassend!

Domaine Les Vadons rosé “Cuvée Aquarelle” 2018

Een ‘bleek Betje’, zou mijn moeder zeggen. Met andere woorden: deze rosé is erg bleek van kleur, als een echte trendy Provence-rosé. Zeer verfijnde aroma’s van aardbeien en frambozen. Zet je schrap voor de gebruikte druivenrassen, welke zeer zeker bijdragen aan de aromatische diversiteit: grenache noir, carignan, cinsault, syrah en/of mourvèdre (5-10% afhankelijk van de jaargang). Daarnaast nog 20% wit: grenache blanc, roussanne, ugni-blanc. De gisting duurt ongeveer 4 weken op een temperatuur tussen 16 et 21°C; rijping op de lie.

Tot nu toe zijn we aangenaam verrast over de wijnen. Ook de Slowaken zijn enthousiast. En bovendien maakt de wijn de tongen los. Mijn linkerbuurman spreekt geen woord over de Slowaakse grens, maar weet na ieder glas een euforisch pèrfekt (met nadrukkelijk de klemtoon op pèr) uit te brengen. Het ontbijt ligt al enige uren achter ons, de maag is aardig leeg en de crachoir is met enige tegenzin door de wijnboer tevoorschijn gehaald, maar niemand durft deze te gebruiken. Ook de schuchtere verzoeken van de chauffeurs in het gezelschap om slechts een drup in te schenken,  worden door de veel te trotse wijnboer (die blijkbaar lijdt aan oostindische doofheid) niet opgemerkt en genegeerd.

Domaine Les Vadons rouge “Cuvée Aquarelle” 2017

Cépages: grenache noir, syrah en een snufje carignan. Heeft een koude schilweking ondergaan van 8 dagen op maximaal 25 °C . Diverse remontages, opvoeding in cuves. Mooie robijnrode kleur, geurt uitbundig naar rood fruit en is kruidig. Soepel, maar met een onderliggende kracht. Het fruit dat we eerst roken, is in de mond wat minder nadrukkelijk aanwezig. Daar domineert de kruidigheid weer. Klaar om nu te drinken, maar kan nog wel een paar jaar liggen.

Domaine Les Vadons rouge “Cuvée Sans Souci” 2018

Cépages: grenache noir, syrah. Aan het einde van de oogsttijd geplukt. Traditionele schilweking van drie weken, opvoeding in cuves. Zonder toegevoegde sulfiet. Ruikt intens naar rood fruit en kruiden. Is soepel, met een zekere kracht. In de mond overheerst de kruidigheid. Om zonder zorgen te drinken (bescheiden in sulfiettoevoeging, maar ook zorgeloos lekkere wijn om ‘zomaar’ te drinken).

Domaine Les Vadons rouge “Cuvée M” 2015

Cuvee M is een prachtige wijn van 100% mourvèdre: een hommage aan dit magnifieke druivenras, dat niet veel gebruikt wordt in de AOC Luberon. Jammer, want deze wijn laat zien dat mourvèdre het hier uitstekend doet. Aangenaam aroma: kruidig en fruitig. Mooie concentratie fruit, gestructureerd met versmolten tannines.  60% van de wijn is opgevoed in barriques. Ik ben fan!

Domaine Les Vadons rouge “La Melchiorte” 2018

Cépages: grenache noir, mourvèdre en syrah. Vinificatie: schilweking 4 tot 5 weken op een temperatuur van  25-35°C , de vaste bestanddelen (de ‘hoed’) wordt regelmatig ondergedompeld en de most rondgepompt. 50-80% van de cuvee wordt opgevoegd in barriques. Het is de trots van de wijnboer, zijn ‘handtekening’ waarmee hij zich wil onderscheiden. Donkerrode kleur, in eerste instantie zeer intens geurend naar rijpe rode vruchten. Daarna komen zeer aantrekkelijke (animale, voor mij onweerstaanbare) geuren naar voren en tonen van kreupelhout. Stevige, maar mooi versmolten tannines. Minder geschikt om te drinken zonder een fijne maaltijd. Een rijke Daube Provençale zou een uitstekende partner zijn. Gegrild vlees en wild kan hij ook aan. Kan nog 5-10 jaar liggen en zich verder ontwikkelen. Ik teken voor deze wijn!

Domaine Les Vadons rouge “Aromasyline” 2015

Cépages: grenache noir, syrah. Koude schilweking gedurende 8-10 dagen op maximaal 25°C . Intens violetrood. Geurt fijn naar rood fruit (aardbei, bes) en bramen. Later komen bloemige (!) tonen en een subtiele kruidigheid naar voren. Soepel, doch krachtig, waarbij het fruit lang aanwezig blijft. Is al goed op dronk, maar mooier is het om de wijn nog 3-5 jaar te laten liggen.

En zo komt het eind aan een enerverende proeverij. Hoewel het percentage rode wijn van de AOC Luberon veel jaren relatief klein was, (de helft van de productie was rosé, 25% wit) lijkt het aandeel rood weer te groeien (35% in 2016, bron: vins-rhone.com). Bij Domaine Les Vadons is het aandeel rood zeer groot. En steeds staat een ander druivenras in de hoofdrol: syrah, grenache en een glansrol voor mourvèdre.

Adieu

De Slowaken haken langzaam af, dus grijp ik mijn kans om een bestelling te plaatsen. Mijn chauffeur staat een voorraad van ongeveer 12 flessen toe, in de wetenschap dat er nog 3 andere bezoeken volgen en de Alfa Romeo van nature al diep ligt. Tijdens het klaarzoeken ervan, kom ik eindelijk toe aan een nostalgisch gesprek met Louis-Michel over vroeger. In vogelvlucht vliegen onze levens voorbij, maar veel tijd is er niet. Dat voelt op een of andere manier niet goed. Alsof we de wereldgeschiedenis in tien minuten moeten samenvatten en evalueren. Veertig jaar laten zich niet zomaar inhalen. Het verhaal is nog niet af. Waarom wacht je 40 jaar met het terugvinden van een allesbepalende tijd in je leven? Ik heb er geen antwoord op. Het zij zo. Er komt vast een vervolg.

Buiten treffen de Slowaken voorbereidingen voor een picknick op het terrein, waarbij wij van harte uitgenodigd zijn, en weer is beleefd weigeren geen optie. Een enorme voorraad kaasjes, olijven, charcuterie, tapenades wordt uitgestald voor het proeflokaal. En uiteraard de twee gekoelde witte wijnen van Domaine Les Vadons. De wijnboer heeft andere verplichtingen. Hélas. Het afscheid nadert onherroepelijk…

Eén fles past niet meer in een doos. Het dringt eerst nog niet tot mij door. Het is “La Melchiorte”, de handtekening van de wijnboer, een cadeau van Louis-Michel. Dit is de wijn waarmee hij zich wil onderscheiden, waar hij enorm trots op is. En terecht: het is een mooie, zeer geslaagde wijn waarin hij al zijn oenologische kennis toont. De kroon op het werk. Een cadeau voor mij. Ik word er verlegen van.  De wijn zal me thuis weer herinneren aan ons weerzien. We nemen afscheid, het is onvermijdelijk. En ik moet plechtig beloven niet nog eens 40 jaar weg te blijven…

Domaine Les Vadons, La Resparine

Route de la Bonde, 84160 Cucuron

www. domaine-les-vadons.fr