“Wat moet je dáár nou?”, werd ons veelvuldig toegeroepen toen we onze verhuisplannen van een groot Noord-Hollands dorp naar het Friese platteland kenbaar maakten. Op zo’n klein dorpsschooltje zouden onze kinderen vast heel veel tekort komen…
Niet dus! Het eenzijdige voedsel van het in de grote gaarkeuken klaargemaakte onderwijs van de Noord-Hollandse school met een respectabel aantal leerlingen had niet genoeg voedingsstoffen geboden voor dochterlief, terwijl zoonlief als nieuwkomer verdwaalde in het labyrint van kleuterklassen en letterlijk elke dag buikpijn had. Het was tijd voor verandering van spijs en tijd om aan te sterken. Tijd voor krachtige soep.
Tegen alle verwachting in, leerden we in het zwaar ondergewaardeerde krimpgebied van Friesland genieten van soep met meer dan één bestanddeel! Ooit soep gegeten waarin maar één ingrediënt verwerkt was? Uiteraard was dat te eten, maar het was geen culinair hoogstandje. Het stilde de eerste trek, dat wel, maar bevredigde niet de culinaire honger. Het deed verlangen naar een eerlijke, rijk gevulde kop snert of een krachtige bouillon waarin je de karakteristieke smaken van verschillende soorten tuinkruiden en groenten proeft.
Het openbaar onderwijs is zo’n krachtige bouillon en de school waar onze –inmiddels studerende- kinderen een groot gedeelte van hun basisonderwijs genoten, een goed gevulde maaltijdsoep. Soep, waarin alle afzonderlijke, specifieke ingrediënten gekookt worden. Met aandacht voor de bereiding: niet een snel in elkaar geflanst slap aftreksel uit een pakje, maar een met liefde en aandacht omkleed ambachtelijk proces. Een soep waarvan reclamemakers zouden zeggen dat deze het predicaat ‘wereldsoep’ verdient. Een soep waarvan de bestanddelen niet geweigerd mogen worden. In het openbaar basisonderwijs is immers plaats voor iedere leerling, ongeacht geloof, ras of cultuur. En de school wás rijk aan ingrediënten: katholieken, Jehova’s Getuigen, atheïsten, geboren diep-Friezen, geïmporteerde Hollanders, kinderen met een handicap. Bovendien had de soep enkele jaren een exotische smaak: 100 kinderen van het AZC kregen kort of langdurig les, ook zij waren meer dan welkom en gaven letterlijk ‘kleur’ aan de school.
Wij kijken allemaal met veel plezier terug op die tijd en regelmatig herinneren we ons hoe lekker het was…Bij de start van de dag was er standaard een kort of soms lang gesprek met de over huiselijke-, dorps-, land- of wereldzaken. De kinderen ervaren dit niet als echte les, maar dat is het wél. Juist van deze levenslessen onthouden en leren ze meer dan ze zelf denken. Het openbaar onderwijs besteedt immers aandacht aan de verschillen tussen mensen en heeft daarbij geen voorkeur voor een bepaalde richting. Rekentoets? Geen probleem! Het rekenonderwijs was dik in orde, op de basisschool. Dat rekenen in het voortgezet geen aandacht meer kreeg… gemiste kans!
Iedere kok op school had zijn eigen specialiteit. Van sommige bestanddelen moest soms een takje minder fraai blad afgesneden worden en te grove exemplaren werden eerst subtiel bijgeschaafd. Kinderen die een didactisch dieet volgen, kregen een aangepaste behandeling. De koks hadden ruime ervaring in de dieetkeuken. Iedereen telde mee, voortrekken was niet aan de orde: niet alleen de knapste tekenaars of vertellers verschenen in de schoolkrant, maar iedereen kwam aan bod. Klasgenoten kenden de individuele tekortkomingen van medeleerlingen, maar gingen daar respectvol mee om. Leerlingen van groep 8 gingen hand in hand met die van groep 1. De leerling van groep 8 had geleerd om deze verantwoordelijkheid te dragen en de leerling van groep 1 had vertrouwen in de oudere kinderen.
Voor onze kinders was het een uitstekend recept: een eetlust opwekkende amuse voor het opleidingsmenu van het voortgezet onderwijs. Meesters en juffen die niet alleen les gaven in rekenen en taal, maar vooral praktische levenswijsheid hebben weten over te brengen. Een school die richting gaf aan de latere schoolkeuze, zonder daar elke dag bewust mee bezig te zijn. Een openbare basisschool die een krachtige maaltijdsoep serveerde. We hebben er met smaak van gegeten!…Openbare maaltijdsoep is lekker!
Tussen Noordzee en Méditerranée 